آشنایی با معروف ترین نان های ترکیه - مجله پریها

نان در فرهنگ ترکی

در تور ترکیه خواهید دید که ترکها هیچ وقت غذاها بدون نان خورده نمی گردد و همیشه نان در کنار غذا و روی سفره وجود دارد. در واقع، نان بخشی مهم از فرهنگ غذایی مردمان ترک است. نان به عنوان غذایی دهقانی در نظر گرفته می گردد که پخت و تهیه آن بسیار ساده و سریع است، آماده کردنش ارزان است و بسیار سیرنماینده و شکم پرکن است! با این حال، در ترکیه نان برای همه اقشار مردم، فقیر و ثروتمند مهم و ضرری است. در مورد اهمیت نان همین بس که دور ریختن و زمین انداختن نان نوعی توهین و بی احترامی محسوب می گردد (مثل ما ایرانی ها). ثروتمندان ترک این اعتقاد را دارند که هیچ وقت نباید نان را دور بریزید، چون ممکن روزی فقیر شوید و به آن نان نیاز داشته باشید. در ترکیه ممکن است این جمله را بارها از زبان مردم محلی بشنوید که: من ترک هستم و باید نان بخورم! یا معلومه که نان می خواهم، من یک ترکم!

اهمیت نان در اسلام

با توجه به این که ترکیه کشوری مسلمان است و بخش مهمی از فرهنگ ترکی را تشکیل می دهد، جای تعجب نیست که تا این حد به نان اهمیت داده می گردد. نانواهای ترک قبل از پخت نان همیشه ذکر بسم الله را بر زبان می آورند و بعد نان را در تنور قرار می دهند. اگر فردی مسلمان ببیند که تکه ای نان روی زمین افتاده حتما خم می گردد، آن را بر می دارد، بسم الله می گوید و آن را جای مرتفعی قرار می دهد. تصور این که هر تکه نانی که در ترکیه می خورید با ذکر بسم الله و یاد خدا تهیه شده واقعا شگفت انگیز و باورنکردنی است!

بنابراین می بینید که مردمان ترک هم درست مثل سایر کشورهای مسلمان اهمیت زیادی برای نان قائل هستند. به ویژه در طول اعیاد و مناسبت های مذهبی به ویژه ماه مبارک رمضان، نان جایگاهی والا پیدا کند. در طول ماه رمضان، نان معروف ترکی به نام پیده هر روز از زمان غروب آفتاب پخت می گردد و میلیون ها نفر در سراسر ترکیه روزه خود را با این نان خوشمزه افطار می نمایند. در طول جشن های مذهبی، ملی هم انواع نان هایی با طعم های دارچینی، زعفرانی، کنجدی، خردل و … پخت می گردد.

شیوه های پخت نان در ترکیه

به طور کلی اگر بخواهیم در مورد نان های سنتی ترکیه صحبت کنیم باید بگوییم که دو نوع نان در ترکیه وجود دارد:

1. نان هایی که با استفاده از مخمر تهیه می گردد و به همین دلیل کمی پفدار و حجیم هستند.
2. نان هایی که بدون مخمر تهیه می شوند و مسطح و نازک هستند.

خمیرهای مختلف که از گندم، جو، آردهای دیگر و دانه و کنجد و … تهیه می گردد با استفاده از وردنه (معمولا چوبی) به ضخامت و اندازه مناسب می رسند. اندازه، ابعاد و ضخامت نان های ترکی بسیار مهم و دقیق است و به همین دلیل، وردنه نقش مهمی در فرآیند پخت نان های ترکی دارد.

پس از تهیه خمیر، نوبت به تفاوت در پخت نان های مختلف می رسیم. برخی از نان ها مثل اغلب نان های غربی، داخل قالب و در فر پخته می گردد. اما اکثر نان های سنتی ترکیه روی سینی گرد و فلزی به نان ساج پخته می گردد که در ایران هم استفاده می گردد. خمیر نان با استفاده از وردنه یا دست پهن و نازک می گردد و بعد روی ساجی که روی آتش یا ذغال قرار گرفته پخته می گردد. شیوه دیگری که برای پخت نان های سنتی ترکیه استفاده می گردد تنور سنتی است. تنور ترکی اصالتا روشی برای پخت نان در روستاهاست و با استفاده از هیزم روشن می شده است. اما امروزه مدل های جدیدتر و مدرن تر تنور هم وجود دارد که در شهرها برای پخت نان از آن استفاده می گردد.

معروف ترین نان های ترکیه

نان یوفکا (Yufka)

یکی از معروف ترین نان های ترکیه نان یوفکاست که تا حدودی شبیه به نان لواش است. این نان بیش از 1300 سال است که در ترکیه خورده می گردد و امروزه یکی از پرطرفدارترین نان ها به حساب می آید. نان یوفکا معمولا از آرد گندم، آب و نمک تهیه می گردد. بعد از تهیه خمیر آن را به مدت حداقل 30 دقیقه گوشه ای قرار می دهند تا به اصطلاح ور بیاید. سپس چونه های خمیر را با وردنه به صورت نان های گرد و نازک در می آورند و چند دقیقه داخل تنور قرار می دهند تا پخته گردد. این نان به دلیل نازکی اش بسیار ترد و خشک است و به همین دلیل هم مدت زمان زیادی می توان آن را نگهداری کرد.

نان بورک (Börek)

یکی دیگر از خوشمزه ترین و معروف ترین نان های ترکیه نان بورک است که بیشتر نوعی شیرینی می گردد تا یک نان ساده! این نان شیرینی از نوعی خمیر به نام فیلو یا یوفکا تهیه می گردد که بسیار نازک و ترد است. داخل خمیرها با مواد مختلف مثل پنیر، سبزیجات و حتی گوشت پر می گردد و بعد به صورت لایه لایه یا رول شده در می آید و سرو می گردد. البته انتخاب های پرطرفدار بورک پنیری و اسفناجی است که به عنوان صبحانه انتخابی فوق العاده خوشمزه است. در منوی رستوران ها و کافه ها اگر Sigara Böreği را دیدید به معنای بورک رول شده است.

نان گزلمه (Gözleme)

نان خوشمزه گزلمه یکی از معروف ترین نان های ترکیه است و به پنکیک ترکی شهرت پیدا نموده است. این نان در حقیقت خمیر یوفکا است که به صورت لایه های نازک پخت می گردد. داخل نان گزلمه را معمولا با مواد و ترکیبات شور و شیرین پر می نمایند و به صورت لایه لایه یا رول شده و درست مثل پنکیک سرو می نمایند. چند تکه نان گزلمه همراه با یک استکان چای یا یک فنجان قهوه ترک می تواند صبحانه ای بسیار مقوی، خوشمزه و لذیذ باشد.

نان پیده (Pide)

پیده که به پیتزای ترکی هم شناخته می گردد یکی از محبوب ترین و معروف ترین نان های ترکیه است. خمیر این نان از آرد گندم، چاودار و آرد ذرت تهیه می گردد و بعد روی خمیر مواد و ترکیبات مختلف مثل گوشت و سبزیجات و پنیر ریخته و داخل فر پخته می گردد.

نان بازلمه (Bazlama)

نان بزلمه نان گرد و یک لایه و مسطح است که رنگی زرد و کرم رنگ دارد. این نوع نان خوشمزه معمولا روی ساج یا تنور سنتی پخته می گردد و یکی از خوش طعم ترین و معروف ترین نان های ترکیه به حساب می آید.

نان سیمیت (Simit)

خب در آخر به نان مشهور سیمیت می رسیم که به خاطر ظاهر زیبا و قابل توجهش بیش از بقیه نان ها شهرت پیدا کرد است. این نان پیچ پیچی و کنجدی یکی از معروف ترین نان های ترکیه است و در سفر به این کشور و شهرهایی مثل استانبول در تمام خیابان ها می توانید دکه ها و اغذیه فروشی های سیاری را ببینید که این نان ها را به صورت داغ و تازه می فروشند. البته طرز تهیه سیمیت در هر منطقه و شهری کمی متفاوت است. به طور مثال در شهر ازمیر این نان گِورک نامیده می گردد که به معنای ترد و کریسپی است و شباهت بسیار زیادی به سیمیت رایج در استانبول دارد. با این حال، نان سیمیت در آنکارا کوچک تر و تردتر و برشته است. ظاهرا و بر اساس شنیده ها و نوشته ها، نان سیمیت از سال 1525 تا به امروز در شهر استانبول وجود داشته و مصرف می شده است.