چرا معادن ایران امن نیستند؟

به گزارش مجله پریها، معادن هیچ گاه استراتژی مدون برای توسعه و تجهیز خود در بخش ایمنی نداشتند و بیشتر به فکر حفظ شرایط تولید و جلوگیری از تعطیلی معادنشان بودند.

چرا معادن ایران امن نیستند؟

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، طی سال های اخیر معادن ایران به نسبت نُرم استخراج دنیای، جزو نا امن ترین معادن دنیا به شمار می رود که این موضوع در معادن زغال سنگ به مراتب بیشتر است .

شاید این چالش اساسی به سه موضوع مرتبط است. متاسفانه کتاب ایمنی در معادن که توسط حسن مدنی استادیار دانشگاه امیر کبیر تدوین شده، تنها مرجع و کتاب آموزش ایمنی در معادن، طی 30 سال اخیر در کشور و دانشگاه ها بوده است؛ به عبارتی این کتاب منطبق با شرایط جدید به روز نشده است .

به دلیل قیمت پایین زغال سنگ در کشور، معادن هیچ گاه استراتژی مدون برای توسعه و تجهیز خود در بخش ایمنی نداشتند و پیمانکاران بیشتر به فکر حفظ شرایط تولید و جلوگیری از تعطیلی معادنشان بودند بنابراین ایمنی در سرمایه گذاری افراد در معادن اولویت نبوده است .

هفته گذشته حادثه ای دلخراش در یکی از معادن کشور رخ داد که باعث شد 2 نفر جان خود را از دست دهند؛

فارغ از عوامل رخداد این حادثه نگاهی به حوادث مشابه می تواند ضریب پیشگیری از تکرار آن و آمادگی برای حوادث احتاقتصادی را به شدت تغییر دهد .

عوامل زیادی از جمله تحریم ها، نداشتن تجهیزات لازم و غیره باعث شده است این صنعت مغفول بماند و علاوه بر این استانداردهای لازم برای بخش معدن رعایت نشود. در این رابطه نیره پیروزبخت، رئیس سازمان ملی استاندارد گفته است که بر طبق وظایف ذاتی سازمان برای بخش معدن ضوابط و استاندارد هایی را با همکاری و همراهی تمام ذینفعان این موضوع تدوین کرده اند اما تدوین استاندارد به معنای نظارت یا اجباری کردن آن توسط سازمان ملی استاندارد نیست، بلکه این استاندارد ها تدوین می شوند و در اختیار ذینفعان قرار می گیرد، آن ها هستند که باید این سازوکار ها را در بنگاه و واحد اقتصادی خود رعایت کنند .

از سوی دیگر جعفر سرقینی، معاون امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: عدم رعایت دقیق استاندارد ها در اغلب معادن امری شایع است و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیرو های لازم برای نظارت بر تمام معادن کشور را در اختیار ندارد .

معادن تکنولوژی روز استخراج از معادن و تجهیزات لازم را ندارند

در این رابطه، سعید صمدی رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با اشاره به مسائل معادن، گفت: ایمنی معادن جزو بحث های جدی در دنیا به شمار می رود و به موضوعی تبدیل شده که به راحتی نمی توان از آن گذشت. در جامعه ما یکی از دلایل مسائل ضعف ایمنی این است که معادن ما تکنولوژی روز استخراج و تجهیزات لازم را ندارد .

او ادامه داد: حدود 80 درصد معادن ما تجهیزات لازم را ندارند و از تکنولوژی 50 سال گذشته استفاده می کنند در صورتی که معادن دنیا این موانع را پشت سر گذاشته اند، همچنین عامل مغفول ماندن معادن را جوان و کم عمق بودن آن نیز می توان اظهار داشت.به دلیل کم عمق بودن معادن مسائل آن ها نیز اندک است بنابر این هر چه تعداد این معادن بیشتر باشد مسائل نیز افزایش پیدا خواهد کرد و رسیدگی به آن ها الزام خواهد بود .

صمدی اظهار داشت: تا زمانی که قیمت محصولاتی همچون زغال سنگ واقعی نشود مسائل آنها روز به روز افزایش خواهد یافت. در یک تا 2 سال گذشته سازمان توسعه معادن در بحث بازرسی معادن به خوبی عمل کرده است و استاندارد های بسیار سختی را برای ایمنی در آنها گذاشته است .

رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با اشاره به مسائل معادن، گفت: از بزرگ ترین مسائل معادن می توان معضلات اقتصادی را نام برد، متاسفانه علی رغم ذخیره یک هزار و 200 تن زغال سنگ هنوز وارد کننده این صنعت هستیم و متاسفانه در حد نیاز کشورمان نمی توانیم آن را تولید کنیم، در حالی که یک صنعت بسیار اشتغال زاست و اگر قیمت آن واقعی باشد به خوبی می توان در آن فعالیت کرد .

او درباره ریزش معدن سامان کاوش، اضافه کرد: خوشبختانه قانون در بخش نظارت پیمانکاران شفاف است و کسی نمی تواند حادثه ای را گردن پیمانکار بیاندازد.در حادثه سامان کاوش نمی توان شرکت تهیه و تولید مواد معدنی را مقصر دانست. 80 درصد معادن تکنولوژی قدیمی به کار می برند و تنها معدن پرورده دارای تکنولوژی روز دنیا است .

صمدی با اشاره به اینکه تحریم ها هیچ تاثیری در به روز کردن تکنولوژی ندارد، تشریح کرد: معادن ما حداقل ایمنی را دارند، اما نمی توان گفت کاملا ایمن هستند. این را می توان یکی از دلایل ریزش معادن دانست، اما نکته قابل اهمیت این است که معادن تا زمانی که ایمن نباشند اجازه فعالیت ندارند .

رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران گفت: ایمنی معادن نسبت به گذشته تغییری نکرده است در صورتی که می توانستیم در این معادن خود را تقویت کنیم .

معادن سنتی تجهیزات به روز دنیا را ندارند

خواجه پور مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران با اشاره به مسائل ایمنی معادن، گفت: بیشتر معادن که دچار مشکل، سنتی هستند که این معادن سنتی تجهیزات قدیمی داشته و اصولا برای 30 تا 40 سال گذشته هستند .

او اظهار داشت: تجهیزات موجود در معادن از جمله لوکوموتیوها، ماشین آلات سنتی است که با چوب کار می کنند. همچنین پوسکاتل هایی که حالت ایمنی خود را از دست داده اند نیاز به بازسازی دارند .

مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران ادامه داد: تحریم ها در عدم نوسازی تجهیزات معادن موثر بوده است و باعث شده نتوانیم وسایل مورد نیاز آن را بروز کنیم .

خواجه پور تشریح کرد: باید معادن را مکانیزه یا نیمه مکانیزه کرد، برخی هم در معادن زغال سنگ هزینه نمی کنند .

او شرح داد: جهت نیاز به واردات و تجهیزات مسائلی وجود دارد؛ بیشتر معادنی که سنتی هستند مشکل دارند و می توان گفت 100 کارگاه استخراج سنتی وجود دارد که نیاز به بازسازی دارند.

مغفول ماندن معدن باعث عقبگرد این صنعت است

مائده صالح کارشناس معدن ، با اشاره به مسائل معادن، گفت: معدن و صنایع معدنی به عنوان بخش های مهم اقتصادی، چند سالی است که به واسطه مطرح شدن موضوع تحریم و خروج از اقتصاد نفتی، مورد توجه دولتمردان و حاکمیت قرار گرفته و بحث جایگزینی آن با نفت و گاز مطرح شده است، اما واقعیت آن است که این بخش هنوز هم مغفول مانده و قوانین و آیین نامه ها آنگونه که باید از آن ها حمایت نمی کنند .

او اظهار داشت: بعضا وجود فرآیند های پیچیده و بوروکراسی های اداری در اخذ مجوز های معدنی و نیز دستورالعمل ها، آیین نامه ها و بخشنامه های متعدد و شاید متناقض با یکدیگر سبب شده سرمایه ها و نقدینگی موجود در جامعه به این سمت هدایت نشود در حالی که همواره موضوع هدایت بخشی از نقدینگی های سرگردان به سمت معدن و صنایع معدنی مطرح می شود .

این کارشناس معدن ادامه داد: همچنین هنوز هم استراتژی مدون و قانون جامعی در بخش معدن و صنایع معدنی وجود ندارد و علی رغم تدوین نقشه راه صنایع معدنی، اما به واقع این نقشه راه هنوز هم عملیاتی نشده تا بتوان بازتاب های مثبت آن را در این بخش اقتصاد مشاهده کرد .

صالح اضافه کرد: بخش معدن کشور از آموزش رنج می برد و تحصیلات آکادمی و سرفصل های دروس این رشته در دانشگاه به گفته مدیران صنایع به درستی و متناسب با نیاز صنعت تدوین نشده است. این مسئله قطعا ارتباط صنعت و دانشگاه را می طلبد و بنابراین از الزامات توسعه بخش معدن محسوب می شود. علاوه بر این تکنولوژی بخش معدن کشور نیاز به بروز رسانی دارد و بایستی در حوزه اکتشاف فعال تر شد .

این کارشناس معدن ادامه داد: اکتشافات در کشور عمیق نبوده و اصولی انجام نمی شود هر چند که به واسطه ریسک حوزه اکتشاف چند سالی است این موضوع توسط دولت مورد توجه قرار گرفته و مباحث ژئوفیزیک هوایی و پهنه های اکتشافی مطرح شده است تا سطح کشور به لحاظ ذخایر معدنی مورد بررسی قرار گیرد .

او گفت: درمجموع باید بدانیم که توسعه صنایع هم به جهت تامین سرمایه و هم مواد اولیه از کانال معادن می گذرد و اگر شاهد استراتژی صحیح در جذب سرمایه های داخلی و سرمایه گذاری خارجی در این بخش باشیم، حتما اقتصاد کشور از حالت تک محصولی نفت خارج شده و مقاوم می شود .

همچنین در رابطه با ریزش معدن سامان کاوش که هفته پیش رخ داد، یک منبع آگاه گفت: معادن زغال سنگ باید فاکتور های زیادی برای دریافت تاییدیه استاندارد داشته باشند که معدن زغال سنگ سامان کاوش طبس که زیر نظر شرکت تهیه و تولید مواد معدنی مشغول فعالیت بوده هیچ یک از استاندارهای لازم را نداشته است .

او اظهار داشت: اصولا یک معدن زغال سنگ تا عمق زیادی حفر می شود و در کنار تونل اصلی باید تونل های دیگری مانند تونل دسترسی، تونل آبکشی برای جذب آب های زیرزمینی و تونل هوا داشته باشد تا کار در این معادن بتواند در شرایط استاندارد انجام شود در صورتی که در معدن سامان کاوش این استاندارها رعایت نشده است، با اینکه این معدن تازه تاسیس بوده و کارگران خیلی وارد کار نشده بودند این ریزش غیر طبیعی بوده است .

امید است در شرایط تحریم از ظرفیت معادن برای جایگزینی اقتصاد نفتی استفاده کرد همچنین با نوسازی تجهیزات عملکرد و ارز آوری این صنعت مغفول مانده را افزایش داد .

منبع:باشگاه خبرنگاران

،

منبع: خبرگزاری تسنیم
انتشار: 17 آذر 1398 بروزرسانی: 27 آذر 1400 گردآورنده: pariha.com شناسه مطلب: 2963

به "چرا معادن ایران امن نیستند؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چرا معادن ایران امن نیستند؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید