رد پای ادبیات در انقلاب ها - مجله پریها

این داستان نویس در گفت وگو با خبرنگاران، درباره توان ادبیات در نقد جامعه، اظهار کرد: تأثیر ادبیات در نقد شرایط جامعه فوق العاده است و نمی گردد حدی را برای آن تعیین کرد، چرا که بسیاری از تحولات اجتماعی جوامع مختلف غربی و شرقی از ادبیات است؛ یعنی جامعه از ادبیات تأثیر گرفته و به مسائل و واقعیات خود مطلع شده است.

او با اشاره به کارکرد ادبیات در وقایع مهم دنیا، اضافه کرد: انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب روسیه و تحولاتی که در آن جوامع اتفاق افتاده است، براساس تحلیل هایی که صورت گرفته به ادبیات منتهی می گردد و به تأثیر ادبیات در اجتماع و مطلعی آن می رسد. تأثیر ادبیات فقط این نیست که نویسنده به طور مستقیم به موضوعات و مسائل سیاسی و اجتماعی روز بپردازد. ادبیات مطلعی بخش است، اذهان را بیدار می نماید و تأثیر عمیقی روی اندیشه افراد ایجاد می نماید. همین می تواند سبب و زمینه ساز این گردد تا اجتماع در موقعیت هایی که برایش ایجاد می گردد، بتواند درست عمل کند.

والایی اضافه کرد: جامعه ای که کتاب خوان نیست و مردم آن اهل کتاب نیستند در خیلی از بزنگاه ها و مواقعی که جامعه باید تصمیم درست بگیرد، آن تصمیم درست را نخواهد گرفت. وقتی جامعه از ادبیات لذتی نمی برد مطمئناً دریافتی صورت نمی گیرد. آن بخشی هم که اهل ادبیات هستند، در اقلیت قرار خواهند گرفت و نیروی آن ها کم است، در نتیجه در این که موتور حرکت اجتماع را بخواهند به حرکت دربیاورند و روی آن تأثیر بگذارند، توان کمتری خواهند داشت. اگر آحاد جامعه به سمت مطالعه و کتاب خوانی و ادبیات روی بیاورند، آن بخش روشنفکر جامعه کارش تسهیل خواهد شد و بهتر می تواند در اجتماع تأثیر بگذارد و سبب تحولات اجتماعی جدی گردد. ادبیات هم در عامه مردم تأثیر دارد و هم در خواص.

نویسنده رمان خلوت مدیر با بیان این که ادبیات در همه موضوعات، نه تنها موضوعات اجتماعی، می تواند تأثیر خودش را بگذارد، گفت: باید کاری کرد تا جامعه با کتاب آشتی کند و کتاب خوان گردد و مهم تر این که اهل ادبیات گردد و به ادبیات روی بیاورد.

علی اکبر والایی همچنین درباره محدودیت هایی که ممکن است برای نویسندگان در نقد جامعه وجود داشته باشد اعلام کرد: محدودیت ها در همه جا بوده و هست. نمی توان گفت که فقط شامل حال جامعه ما است. اما به هر حال باید تا حدی از راهش وارد شد و آن را تحمل کرد و به نوعی از مسیرهای راه گشایی که می گردد با آن ها نقب زد استفاده و محدودیت ها را جبران کرد. به هر حال این اتفاق گریبان گیر خیلی از جوامع است اما اهالی قلم و اهالی فکر به نوعی از فرصت استفاده می نمایند تا کارشان را انجام دهند و اگر بخواهند عقب نشینی نمایند و از روزنه ها استفاده ننمایند، قطعاً ضرر آن به جامعه می رسد. برای همین اهالی قلم و فکر باید از روزنه هایی که وجود دارد، استفاده نمایند.