استان زنجان سهم اندکی از صنعت گردشگری دارد - مجله پریها

امروزه صنعت توریسم یکی از موثرترین صنایعی است که علاوه بر منفعت مالی در بسیاری از زمینه های دیگر نیز نقش اساسی ایفا می نماید، متاسفانه کشورمان با وجود قابلیت های بسیار آنگونه که باید و شاید نتوانسته سهمی از دنیاگردی کسب کند.

استان زنجان و بویژه شهر زنجان نیز از این قاعده مستثنی نیست و با داشتن ظرفیت های گسترده دنیاگردی هنوز در ابتدای راه بهره برداری از این توانمندی بالقوه قرار گرفته است.

هم اکنون در استان بیش از 2 هزار اثر تاریخی شناسایی شده که 914 مورد آن با سازوکارهای لازم در لیست ملی و دنیای به ثبت رسیده است و چهار کلاس آثار طبیعی، منقول، غیر منقول و میراث ناملموس را شامل می گردد.

در طرح نوروزی استقبال از دنیاگردان در سال گذشته از 26 اسفند 1400 تا 13 فروردین جاری، 79 هزار و 833 نفر از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و دنیاگردی استان بازدید کردند که از این تعداد 103 نفر را بازدید نمایندگان خارجی و 79 هزار و 730 نفر را نیز دنیاگردان داخلی تشکیل می دادند که در مقایسه با استانهای همجوار سهم اندکی از دنیاگردان است.

هر چند مسئولان امر در مناسبت های مختلف بویژه هفته های منتهی به عید نوروز کوشش می نمایند با اتخاذ تمهیداتی حضور دنیاگردان داخلی و خارجی را در سراسر استان هموار نمایند اما تا به امروز در این زمینه موفقیت چندانی بدست نیامده و همیشه زنجان به عنوان یک استان معبر دنیاگردی و نه مقصد مطرح بوده است.

حال باید پرسید چرا استان زنجان با داشتن آثار تاریخی منحصر بفرد و بکر همچون گنبد سلطانیه یا غار کتله خور نتوانسته به عنوان یک استان مقصد دنیاگردی در کشور معرفی گردد؟ به عبارتی دیگر مشکل و گره کار کجاست که بسیاری از مسافران و دنیاگردان تمایل چندانی به حضور در استان زنجان ندارند؟

فقدان زیرساختها، عامل تضعیف صنعت دنیاگردی زنجان

بعضی از شهروندان زنجانی معتقدند با وجود کارهایی که از سوی دستگاه های متولی امر انجام گرفته اما نبود مراکز تفریحی و اقامتی دلچسب موجب شده مردم دیگر استانهای کشور علاقه ای به حضور در زنجان نداشته باشند.

حسن رحیمی 35 ساله از جمله شهروندانی زنجانی است. او نیز با اشاره به مسائل متعدد در خصوص علل حضور نیافتن دنیاگردان در استان می گوید: اقصی نقاط زنجان جاذبه های متعدد و متنوعی را در خود جای داده است اما متاسفانه نبود زیرساختهای لازم موجب شده مسافران رغبتی برای حضور در استان نداشته باشند.

وی پیرامون اینکه استان زنجان سهم اندکی از صنعت دنیاگردی دارد، اضافه می نماید: باید توجه داشت دنیاگردی استان زنجان تنها محدود به شهر زنجان نیست و باید به سایر شهرستانهای استان نیز به صورت عادلانه در تامین زیرساختهای دنیاگردی توجه کرد، به عنوان مثال مسیر قیدار به گرماب یا مسیر معبد داش کسن (معبد اژدها) در سلطانیه همچنان خاکی است و همین مسائل در توسعه دنیاگردی تاثیر منفی دارد.

به گفته این شهروند، راههای دسترسی مناسب، تقویت زیرساختها و افزایش امکانات رفاهی از جمله مسائل مهمی است که باید از سوی متولیان امر مورد توجه قرار گیرد و تحقق این مهم نیز در گرو برنامه ریزی منسجم و هدف دار است.

احداث تله کابین، ضرورت اصلی توسعه دنیاگردی استان

مدیرکل میراث فرهنگی، دنیاگردی و صنایع دستی زنجان با بیان اینکه این استان با وجود ظرفیت ها و جاذبه های طبیعی و تاریخی از صنعت دنیاگردی سهم بسیار اندکی دارد، گفت: زنجان بناهای منحصر بفردی از قبیل رختشویخانه و قیدار نبی دارد که باید از آنها به نحو مطلوب برای جذب دنیاگردان استفاده گردد.

وی پیرامون اینکه استان زنجان سهم اندکی از صنعت دنیاگردی دارد، اضافه نمود: 10 استان ایران فاصله یک تا چهار ساعته با زنجان دارد و در واقع بیش از 50 درصد جمعیت ایران پیرامون این استان زندگی می نمایند و درباره علت اینکه چرا زنجان نتوانسته است سهم مناسب تری در جذب دنیاگرد داشته باشد، باید آنالیز های بیشتری صورت گیرد.

صفوی با اشاره به نزدیک شدن به نوروز به عنوان یکی از میراث های دنیای ایرانیان و افزایش سفرهای نوروزی اضافه نمود: طی 10 ماهه سال جاری بیش از 70 هزار مسافر به استان وارد شدند اما با این حال از صنعت دنیاگردی، سهم بسیار اندکی داریم.

وی با بیان اینکه کشورمان 11 شهر دنیای صنایع دستی دارد که زنجان نیز به شهر دنیای ملیله مشهور است، اضافه نمود: 26 پایگاه دنیای در 31 استان کشور واقع شده و هفتمین پایگاه آن به عنوان گنبد سلطانیه در زنجان قرار گرفته است که از جمله سالمترین بناهای تاریخی دنیا بشمار می رود.

این مسئول ادامه داد: به علت ارتباط تنگاتنگ صنایع دستی با صنعت توریسم، توجه به حوزه صنایع دستی استان نیز می تواند برای جذب دنیاگردان به کشور سودمند باشد و باید به این حوزه توجه کرد.

وی احداث تله کابین را در معدن انگوران ضرورت اصلی برای توسعه دنیاگردی استان مطرح کرد و گفت: بعلاوه کمبود موزه ها موجب شده تا در معرفی آثار ثبت شده در لیست آثار ملی و دنیای خوب عمل نکنیم در حالیکه می توانیم سه موزه بزرگ صنایع دستی را در استان ایجاد کنیم.

صفوی با بیان اینکه در 6 ماهه گذشه کوشش کردیم با برگزاری رویدادهای مختلف سهمی در توسعه دنیاگردی استان داشته باشیم، خاطر نشان کرد:2 رویداد ملی جشنواره ملی آش ایرانی و نمایشگاه ملی صنایع دستی با حضور 31 استان در مهر سال جاری به میزبانی استان برگزار گردید.

ماندگاری دنیاگرد در گرو ایجاد امکانات لازم

یکی از قطب های مهم دنیاگردی استان، شهرستان سلطانیه است که آثار متعددی تاریخی به ویژه گنبد دنیای سلطانیه را در خود جای داده و هر رهگذری را به خود جذب می نماید.

فرماندار این شهرستان معتقد است: این شهر رتبه اول دنیاگردی استان را دارد بطوریکه در عید نوروز سال جاری با توجه به بلیت های فروخته شده، گنبد سلطانیه در رده اول بازدیدها قرار داشت.

محمدرضا براتی پیرامون اینکه استان زنجان سهم اندکی از صنعت دنیاگردی دارد، اضافه نمود: به رغم این موضوع در جذب دنیاگرد در مقایسه با استانهای همجوار مانند قزوین و همدان سهم ناچیزی داریم و در مقایسه با استانهای دیگر هم بسیار ضعیف هستیم و آنگونه که باید و شاید اقدامات لازم برای ارتقای جاذبه های دنیاگردی و جذب بیشتر مسافران به ویژه در سلطانیه انجام نگرفته است.

وی یکی از علل مهم جذب نشدن دنیاگردان را موضوع تبلیغات مطرح کرد و گفت: در مرکز کشور تورهای دنیاگردی زیادی شکل گرفته و مسافران به مقصدهای مشخص شده دنیاگردی در سایر نقاط کشور رهسپار می شوند اما متاسفانه ما نتوانسته ایم چنین تبلیغات کافی داشته باشیم و ظرفیت های دنیاگردی استان را به صورت بنر و تبلیغات در دیدگان مرکز نشینان قرار دهیم.

فرماندار سلطانیه با تاکید بر اینکه این اقدامات برای افزایش سهم دنیاگردی زنجان کافی نیست و باید مسئولان تورهای دنیاگردی استان تعامل بیشتری با تورهای دنیاگردی سایر استانها داشته باشند، ادامه داد: انجام این کارها به نوبه خود به معرفی ظرفیت های بی بدیل گردشکری استان منجر می گردد و حضور دنیاگردان را در استان بویژه در مناسبت های مختلف عید نوروز و تابستان افزایش می دهد.

این مسئول با بیان اینکه سلطانیه زنجان برای افزایش ظرفیت دنیاگردی اقداماتی را در دستور کار قرار داده، اظهار کرد: با تدابیر انجام گرفته، سال جاری نیز ظرفیت مسافرپذیری شهرستان افزایش یافته است و در دهه فجر سال جاری سه مجموعه بوم گردی در شهرستان افتتاح شد و تعداد مراکز بومگردی سلطانیه به پنج مورد رسید.

وی با بیان اینکه برای افزایش ماندگاری دنیاگرد در این استان به ویژه شهرستان باید امکانات لازم را مهیا کرد، اضافه نمود: راه اندازی مجموعه های بومگردی در این شهرستان بویژه در روستاها با هدف ماندگاری بیش از پیش دنیاگردان است و امیدواریم این مهم همچنان در شهرستان تداوم داشته باشد.

براتی از دیگر اقدامات انجام گرفته در راستای جذب دنیاگرد را موضوع ارگ گنبد دنیای سلطانیه مطرح کرد و اضافه نمود: ارگ سلطانیه در کنار گنبد دنیای سلطانیه مغفول واقع شده که با پیگیری های میراث فرهنگی استان طرحی با نظر کارشناسان استانی در حال تهیه است که ارگ سلطانیه نیز هم ردیف گنبد معرفی گردد.

وی اضافه نمود: این موضوع به این معنی است وقتی دنیاگردی برای بازدید گنبد سفر می نماید، مدتی را هم در ارگ برای گشت و گذار مشغول باشد و این اقدام به نوبه خود در جذب دنیاگرد اثرگذاری لازم را دارد اما نکته مهم و اقدام عملی اساسی، انجام دادن تبلیغات کافی است.

براتی اعلام نمود: به تازگی میراث فرهنگی استان زنجان جلساتی را با استانی های دیگر برگزار نموده که از حیث آماری یک دوم جمعیت کشورمان در استانهای همجوار قرار گرفته است و اگر بتوانیم بخشی را به سمت سلطانیه جذب و راهنمایی کنیم، می توانیم به رونق روز افزون دنیاگردی شهرستان امیدوار باشیم.

وی با بیان اینکه به تازگی نیز مسئولان شورا و شهرداری استانهای شمال غرب برای حضور در این استان دعوت شده بودند، اضافه نمود: درصدد این هستیم با دعوت از مسئولان شهری و شهرداری این استانها و انعقاد تفاهم نامه هایی سلطانیه را بیش از گذشته معرفی کنیم.

فرماندار سلطانیه با تاکید بر نقش رسانه های استان در تبلیغات جاذبه های دنیاگردی استان یادآوری کرد: تبلیغات صرفا نباید برای معرفی آثار تاریخی باشد بلکه توانمندی های شهری و روستاهای شاخص مانند روستای ویر باید تبلیغ و معرفی گردد که در ترغیب توریسم موثر است.

وی اعلام نمود: نوروز 1402 با ماه مبارک رمضان مصادف شده است که با اتخاذ تمهیداتی میتوان امکانات لازم را برای دنیاگردان نوروزی مهیا کرد تا با سفر به منطقه ها مختلف استان، مبلغ خوبی برای دیگران باشند.

باور نداشتن مسئولان به موضوع مهم صنعت دنیاگردی

راهنمایان دنیاگردی سهم بسزایی در جذب گروه های هدف خود دارند و کوشش می نمایند با بهره گیری از معلومات و دانش خود در این زمینه نقش آفرینی نمایند که این مهم در استان زنجان نیز نمود بیشتری دارد.

رئیس هیات مدیره انجمن حرفه ای راهنمایان دنیاگردی استان زنجان به علل جذب نشدن دنیاگردان به این استان اشاره نمود و گفت: فقدان اطلاع رسانی کافی به صورت دیداری و شنیداری در خصوص جاذبه های تاریخی و طبیعی استان موجب شده سهم کمتری در جذب دنیاگرد داشته باشیم که نسبت به استانهای دیگر همچون یزد مشهودتر است.

سهند سعیدی اضافه نمود: از طرفی نه تنها مردم بلکه مسئولان این استان هم هنوز به این باور نرسیده اند که دنیاگردی تا چه اندازه در ابعاد مختلف تاثیرگذار است، هرچند دستگاه های دولتی در خصوص دنیاگردی سخنان یا مطالبی را مطرح می نمایند اما هنوز به آن باور ندارند.

وی با تاکید بر اینکه تحقق این مساله از سوی مسئولان می تواند تاثیرات مثبتی را در پی داشته باشد، اظهار کرد: به عنوان مثال مسئولان استان اردبیل به باور لازم درباره دنیاگردی رسیده اند و اقدامات آنها موجب شده علاقه مندان علاوه بر فصل تابستان در فصل زمستان نیز به این خطه سفر نمایند.

سعیدی اضافه نمود: اگر مردم استان به این باور برسند که دنیاگردی چه آثار خوبی دارد، آن وقت میتوان به توسعه دنیاگردی امیدوار بود، خوشبختانه به تازگی هشتگی از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان مطرح شد مبنی بر اینکه زنجان را به زنجانیان بشناسانیم که حرفی منطقی و صحیح است.

رئیس هیات مدیره انجمن حرفه ای راهنمایان دنیاگردی استان زنجان با بیان اینکه تحقق همین هشتگ و از طرفی تبلیغات کافی می تواند اثرگذاری لازم را داشته باشد، ادامه داد: در زمان حاضر با توجه به توسعه اطلاعات و وجود گوشی های هوشمند، عموم مردم با مطالب متعددی سروکار دارند و هر زنجانی می تواند با تبلیغات خود سهمی در جذب دنیاگردی استان داشته باشد.

وی با بیان اینکه به جز تبلیغات در رسانه ها باید معرفی استان در شهرهای دیگر نیز انجام گردد، اظهار کرد: خوشبختانه تبلیغات دنیاگردی استان در سایر شهرها نمود دارد که به مرور زمان نتیجه خواهد داد و به توسعه و رونق دنیاگردی استان زنجان یاری خواهد نمود.

سعیدی با تاکید بر اینکه باید در عمل نتیجه فعالیت ها و کوشش های متولیان حوزه دنیاگردی را برای ارتقای سهم استان از این بخش مشاهده کرد، اضافه نمود: متاسفانه مدت زمان اقامت دنیاگردان در استان زنجان پایین و به عبارتی گذرا است که این اندازه سال گذشته 12 ساعت بود و در عید نوروز سال جاری به 36 ساعت رسید، با این حال هنوز با حد مطلوب فاصله داریم و باید کوشش بیشتری کرد تا همین میزان کنونی را حفظ کنیم.

وی با بیان اینکه این استان به لحاظ جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار غنی است اما در معرفی آنها دچار عقب ماندگی هایی هستیم، اعلام نمود: تبلیغات گسترده در شبکه های اجتماعی و دیگر موارد را باید مد نظر قرار داد، نکته مهم اینکه جذب دنیاگرد زمان بر است و نباید توقع داشت این مهم در مدت کوتاهی رخ دهد.

سعیدی گفت: زنجان در تمامی بخش های دنیاگردی حتی مذهبی، روستاگردی و فرهنگهای جوامع حرفی برای گفتن دارد و میتوان از آنها بهره برداری مطلوب را داشت اما متاسفانه مغفول واقع شد.