حقایقی شگفت انگیز درباره آرامگاه ابن سینا در همدان - مجله پریها

موقعیت مناسب این میدان تاریخی و دسترسی آسان به آن، سبب می گردد بسیاری از کسانی که از شهر همدان گذر می نمایند، از این آرامگاه دیدن نمایند. شهرت ابن سینا در طبابت و فلسفه، وی را تبدیل به یک شخصیت و چهره جهانی نموده است؛ از این رو، تعداد کسانی که از خارج از ایران برای دیدن آرامگاه این فیلسوف و طبیب عظیم به ایران سفر می نمایند، چشمگیر است. معماری آرامگاه ابن سینا، معماری خاص ایرانی است.

با این مقدمه به سراغ حقایق آرامگاه ابن سینا، یکی از جاهای دیدنی شهر همدان، خواهیم رفت.

1. ابن سینا طبیب و فیلسوف معروف و بلندپایه ایرانی در قرن چهارم هجری قمری می زیست.

2. ابن سینا در سال 359 هجری خورشیدی در بخارا زاده شد. وی پزشک و طبیب ایرانی و نویسنده کتاب شفا و القانون فی طب است.

3. ابن سینا در حدود 250 رساله کوچک و نامه دارد که تقریبا مشتمل بر موضوعاتی است که در قرون وسطی مطرح بوده اند.

4. جرج سارتن در کتاب تاریخ علم، ابن سینا را مشهورترین دانشمند ایران زمین می شناسد.

5. بنای یادبود ابن سینا در میدان ابوعلی سینا شهر همدان ساخته شده است.

6. مقبره ابوعلی سینا در ضلع غربی خیابان بوعلی شهر همدان قرار گرفته است.

7. مکانی که آرامگاه ابن سینا در آن قرار گرفته است، روزگاری منزل ابوسعید خدوک از دوستان ابن سینا بوده که اکنون نیز در کنار او به خاک سپرده شده است.

8. تا اواخر قرن سیزدهم نیز در این مکان اثری از آرامگاه امروزی ابن سینا نبود، بلکه در این مکان یک بنای قدیمی به شکل چهارطاقی وجود داشت که روی مقبره هر دو دوست (ابن سینا و خدوک) بنا شده بود.

9. بنای آرامگاه چهارطاقی مزبور به مرور تخریب شد و به دستور دختر عباس میرزای قاجار به جای آن، گنبدی آجری ساخته شد.

10. به این شکل بنای اولیه آرامگاه ابن سینا در زمان قاجاریه و به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه، بنا شد.

11. بنای امروزی که روی مقبر ابن سینا ساخته شده است به دستور محمدرضا شاه پهلوی به مناسبت هزارمین سالروز تولد این دانشمند عظیم، توسط انجمن آثار ملی ایران در سال 1330 ساخته و در سال 1333 خورشیدی افتتاح شد.

12. آرامگاه ابن سینا در تاریخ 21 اردیبهشت ماه سال 1376 با شماره ثبت 1869 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.

13. طراح بنای فعلی آرامگاه ابن سینا توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری دوره ای که ابن سینا در آن می زیسته و بر اساس قدیمی ترین بنا و اثر معماری تاریخ دار اسلامی یعنی گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس ساخته شده است.

14. جالب است بدانید که معماری بنای آرامگاه ابن سینا و گنبد قابوس اگرچه در شکل کلی ظاهری شباهت دارند؛ اما سبک معماری آن ها متفاوت است.

15. برای مثال برج آرامگاه قابوس 10 ستون و برج آرامگاه ابن سینا 12 ستون دارد. از طرفی فاصله بین ترک ها در گنبد بوعلی باز و گشاده و در گنبد قابوس از ابتدا تا پایان بدون شکاف و روزنه است و درون آن فاقد نور و روشنایی است.

16. در آرامگاه ابوعلی سینا محلی برای به نمایش گذاشتن آثار بوعلی اختصاص یافته است.

17. در این غرفه عکسی از جمجمه بوعلی در معرض دید گذاشته شده که هنگام جابه جایی مقبره تهیه شده است.

18. تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیا کشف شده مربوط به هزاره های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص یافته است.

19. تالار شمالی آرامگاه کتابخانه ای دارد که مشتمل بر 8000 جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه های مربوط به آثار بوعلی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی نگهداری می گردد.

20. بنایی دیگر در آرامگاه وجود دارد که مکمل کتابخانه است. این بنا بوستانی به شکل نیم دایره با فضای سبز است که تندیس ابوعلی سینا در حالی که کتابی در دست دارد، در ضلع شرقی میدان نصب شده است.

21. بنای آرامگاه تلفیقی از دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام است.

22. در طراحی آرامگاه ابن سینا از عناصر هنر معماری سنتی ایران استفاده شده است.

23. برج آرامگاه الهام گرفته از برج گنبد قابوس و باغچه آرامگاه به سبک باغ های ایرانی ساخته شده است.

24. آب نماهای آرامگاه الهام گرفته از حوض خانه های سنتی و نمایی با روکار سنگ های حجیم و خشن خارا است که با سنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمودار کاخ های باستانی ایران است.

25. ایوان بنای آرامگاه 10 ستون دارد که این ستون ها نشانه این است که بنا 10 قرن پس از بوعلی ساخته شده است.

26. برج آرامگاه ابوعلی سینا نیز 12 ستون دارد که نمادی از 12 دانشی است که بوعلی در روزگار خود بر همه آن ها چیره بود.

27. ارتفاع هر پایه برج از کف زیرین آرامگاه تا زیر گنبد، نزدیک به 23 متر است. پهنای (عرض) هر پایه در پایین 17.1 متر و در بالا 92 سانتی متر است. گنبد مخروطی شکل آن نزدیک به 6 متر ارتفاع دارد.

28. ارتفاع اتاق اصلی آرامگاه 10.6متر است. ارتفاع اتاق اصلی آرامگاه 10.6 و ارتفاع کلی بنا (از کف تا پایان) بیش از 28 متر است.

29. در میان 12 پایه برج، یک تخته سنگ مرمر با طول 55.2 و عرض بیش از یک متر قرار گرفته است که کتیبه ای به خط ثلث بر آن نوشته اند.

30. جالب است بدانید سنگ قبر فعلی بنا از کنار دریاچه ارومیه تهیه و به همدان انتقال داده شده است.

31. در قسمت بالای دیوارهای داخلی آرامگاه، 20 بیت قصیده معروف عینیه که موضوع آن مراحل سیر روح انسانی و ارتباط با عالم جسمانی است، روی 40 لوح سنگی مرمر نوشته شده، که هرکدام به طول 10.1 و عرض نیم متر به خط ثلث برجسته نوشته شده است.

32. بنای آرامگاه ابن سینا اگرچه در قرون اخیر ساخته شده، اما از لحاظ شکوه و عظمت، از مجلل ترین بناهای تاریخی کشور محسوب می گردد و از لحاظ اصول مهندسی یک شاهکار هنری است.

33. بنای آرامگاه ابن سینا امروزه در میدان مرکزی شهر همدان به صورت کاملا واضح و در معرض دید علاقه مندان این دانشمند شهیر جهانی قرار گرفته است و هر گردشگری که از شهر همدان بگذرد به راحتی می تواند از بنای آرامگاه دیدن کند.

34. بنای آرامگاه ابن سینا یکی از خوش مسیرترین و در دسترس ترین بناهای تاریخی ایران در شهر همدان است.