با گسترش پخش دیجیتال در اکثر نقاط کشور توسط صدا و سیما شاهد حضور دستگاه‌هایی در بازار با نام گیرنده دیجیتال یا مبدل دیجیتال (set top box) هستیم. اما این که ستاپ باکس ها چه می‌کنند و چه ویژگی‌هایی دارند، موضوعی است که در این بخش ما به آن پرداخته‌ایم. ضمن اینکه نکاتی که یک خریدار هنگام خرید باید به آن توجه داشته باشد را نیز بیان کرده ایم. پس اگر قصد خرید یک دستگاه گیرنده دیجیتال را دارید این مطلب را بخوانید:
برای خرید گیرنده دیجیتال تلویزیون مناسب ابتدا باید به نکاتی توجه فرمایید، تا بتوانید بهترین انتخاب را از بین برندها و مدلهای مختلف داشته باشید. برای رسیدن به این منظور ما برای شما مهمترین ویژگی‌هایی که در لیست مشخصات یک گیرنده دیجیتال تلویزیون قید میشود را معرفی و راهنمایی‌های لازم را بر هر یک بیان نموده‌ایم.
- گیرنده دیجیتال تلویزیون چیست؟
- ورودی و خروجی های اصلی گیرنده دیجیتال کدامند؟
- شیوه نصب و راه اندازی گیرنده دیجیتال
- بازار گیرنده دیجیتال
- راهنمای الکترونیکی (EPG: Electronic Program Guide)
- ضبط کننده شخصی ویدئو (PVR: Personal Video Recorder)
- پخش کننده مالتی مدیا در گیرنده دیجیتال تلویزیون
- خروجی تصویر HDMI در گیرنده های دیجیتال تلویزیون
- آنتن در گیرنده های دیجیتال تلویزیون
- راه های دسترسی به تلویزیون دیجیتال
- خرید گیرنده های دیجیتال
گیرنده دیجیتال تلویزیون چیست؟
برای دریافت برنامه‌های دیجیتال نیاز به دستگاهی به نام ستاپ باکس یا گیرنده دیجیتال داریم که سیگنال فشرده یا کدشده دیجیتالی را دریافت و به سیگنال آنالوگ قابل نمایش روی صفحه تلویزیون تبدیل نماید. می‌توان گفت Set top box ها یک شاهراه ارتباطی بین تلویزیون و PC یا TV PC و تلفن، ماهواره هستند. ست تاپ باکس ها علاوه بر دریافت محتواهای دیجیتال، قابلیت‌های زیادی را برای تلویزیون آنالوگ شما فراهم می‌آورند.
روند استفاده از ست تاپ باکس ها در کشورهای مختلف جهان، بسیار سریع بوده و هست؛ چنان که در کشور آمریکا تا سال 2010 مصرف برق توسط ست تاپ باکس ها تقریبا 4 درصد از مصرف کل روزانه برق در آمریکا بوده است.
گیرنده های دیجیتال علاوه بر دریافت تلویزیون دیجیتال، قابلیت‌های زیادی را برای تلویزیون آنالوگ شما فراهم می‌آورند. در پخش تلویزیونی دیجیتال، باتوجه به تغییرات عمده نسبت به سیستم تلویزیونی آنالوگ، برای دریافت تلویزیون دیجیتال باید از دستگاه‌های گیرنده تلویزیون زمینی دیجیتال (DVB T) استفاده نمود. باتوجه به اینکه کاربران گیرنده DVB T یا همان گیرنده های دیجیتال عموم مردم هستند و با سطوح آشنایی مختلف خواهند بود، لازم است نحوه نصب و تنظیمات و منوهای مربوطه حتی‌الامکان ساده باشد.
ورودی و خروجی های اصلی گیرنده دیجیتال کدامند؟
ورودی آنتن گیرنده دیجیتال
سیگنال تلویزیون دیجیتال از طریق کابلی که به آنتن روی بام یا آنتن روی تلویزیونی متصل است به گیرنده دیجیتال داده میشود. کانکتور ورودی آنتن گیرنده پورت RFIN معمولا مشابه ورودی آنتن تلویزیون است و از همان کانکتور می‌توان استفاده نمود. معمولا تیونر گیرنده های دیجیتال یک خروجی آنتن دارند که می‌توان از آن برای دریافت شبکه‌های آنالوگ، استفاده کرد. در این حالت، باید کابل آنتن هوایی را از این طریق به تلویزیون عادی یا هر دستگاه دیگر وصل نمود.
خروجی صدا و تصویر گیرنده دیجیتال
صدا و تصویر خروجی، با پردازش سیگنال تلویزیونی دیجیتال استخراج می‌گردد که باید به ورودی صدا و تصویر A/V تلویزیون وصل شود (پورت زرد برای تصویر، سفید و قرمز برای صدا).
ممکن است تصویر شامل سیگنال تله تکست هم باشد. بنابراین مانند تلویزیون های آنالوگ، دستگاه تلویزیون می تواند صفحات تله تکست را از سیگنال تصویر دیجیتال استخراج نمود. بعضی از گیرنده های دیجیتال علاوه بر خروجی صدا و تصویر آنالوگ، صدا و تصویر را به فرمت‌های دیگر نظیر تصویر HDMI، S Video، Component یا Spdif (برای صدا) خروجی می‌دهند که در صورت پشتیبانی توسط دستگاه تلویزیون، می‌توان به جای خروجی تصویر و صدای آنالوگ، از این خروجی ها استفاده کرد که نسبتا کیفیت شنیداری و بصری بالاتری دارند.
خروجی RF گیرنده دیجیتال
در بعضی مدلهای گیرنده دیجیتال، صدا و تصویر می‌تواند به فرمت RF و به شکل قابل دریافت توسط تلویزیون های آنالوگ تبدیل گردد. کاربرد خروجی RF مذکور وقتی است که کاربر از دستگاه تلویزیونی استفاده می کند که مدل آن قدیمی بوده و ورودی صدا و تصویر A/V نداشته باشد.
شیوه نصب و راه اندازی گیرنده دیجیتال
باتوجه به محدوده وسیع مخاطبان گیرنده DVB T، نحوه نصب و راه اندازی آن تا حد ممکن سهل و آسان طراحی شده است. اساسا باید آنتن به گیرنده دیجیتال و از ست تاپ باکس به تلویزیون متصل شود. اغلب آنتن‌ها دارای کابل کواکسیال هستند که باید آن را به گیرنده دیجیتال متصل نمایید. شما می‌توانید کابل مشابهی را برای اتصال گیرنده دیجیتال به ورودی RF آنتن روی تلویزیون‌های قدیمی متصل نمایید. در غیر این صورت، اگر تلویزیون شما دارای ورودی A/V (زرد برای تصویر و قرمز و سفید برای صدا) است، از آنها برای اتصال گیرنده دیجیتال به تلویزیون برای دریافت کیفیت بهتر صدا و تصویر استفاده نمایید.
در بازار گیرنده دیجیتال
اکثر محصولات برندهای موجود از لحاظ قابلیت های فنی در یک حد بوده و از لحاظ قیمت نیز تقریبا در یک رده قیمتی هستند. اما برخی از این دستگاه‌ها امکاناتی نظیر قابلیت ضبط برنامه‌های تلویزیونی با کیفیت HD، قابلیت پخش برنامه‌های تلویزیونی با کیفیت بالا، تجهیز به خروجی و ورودی‌های خاص و دارند که دیگر دستگاه‌ها فاقد این ویژگی‌ها هستند. به طور کلی گیرنده های دیجیتال در نوع عملکرد با هم هیچ تفاوتی ندارند و تنها تفاوت آنها نوع امکانات به کار رفته در آنها است که بسته به نوع امکاناتشان قیمت شان هم متفاوت خواهد بود، پس نباید فکر کنید گیرنده ای که گران‌تر است حتما گیرندگی‌اش هم بهتر است. همچنین توجه داشته باشید که دستگاهی که خریداری می‌کنید مورد تایید نماینده سازمان صدا و سیما (تکتا) باشد؛ زیرا فقط دستگاه‌های مورد تایید در صورت تغییر در سیستم پخش می توانند تغییرات را پشتیبانی نمایند.
راهنمای الکترونیکی در گیرنده دیجیتال تلویزیون (EPG: Electronic Program Guide)
راهنمای الکترونیکی در تلویزیون های دیجیتال، زمان بندی برنامه های در حال پخش در کانال هایی که از این ویژگی پشتیبانی می‌کنند را ارائه می‌دهد. این اطلاعات می‌تواند شامل اطلاعات زمان پخش برای چند ساعت آینده یا حتی چند روز آینده باشد. برخی از گیرنده های دیجیتال قابلیت ذخیره اطلاعات زمان‌بندی یک هفته را دارند. راهنمای الکترونیکی در برخی از کانالهای رادیویی نیز قابل دسترس است. IPG (Interactive Program Guide) نسخه جدید EPG است که امکانات بیشتر و محیطی تعاملی در اختیار کاربر می‌گذارد. IPG همچنین می‌تواند برای ضبط به موقع برنامه‌ها برای سیستم PVR مورد استفاده قرار گیرد.
ضبط کننده شخصی ویدئو در گیرنده های دیجیتال تلویزیون (PVR: Personal Video Recorder)
ضبط کننده شخصی ویدئو، برنامه یا دستگاهی است که ویدئو را در فرمتی دیجیتال بر روی حافظه فلش، هارد دیسک اکسترنال یا یک حافظه ذخیره‌سازی در شبکه، ذخیره می‌کند. در گیرنده های دیجیتال تلویزیون، PVR این امکان را به شما می‌دهد که برنامه‌های مورد علاقه خود را ضبط کرده تا در وقتی مناسب آن را ببینید یا در آرشیوتان برای تماشای مجدد داشته باشید. برخی از گیرنده های دیجیتال تلویزیون قابلیت ضبط برنامه‌های یک کانال در حال تماشای یک کانال دیگر را دارند. این ویژگی، به شما اجازه می‌دهد که هیچ برنامه ای را از دست ندهید. ذخیره ویدئوها در فرمت‌های رایج دیجیتال به شما این امکان را می‌دهد تا این ویدئوها را به کامپیوتر خود انتقال داده تا بر روی کامپیوتر تماشا کنید یا در آرشیوتان قرار دهید.
پخش‌کننده مالتی مدیا در گیرنده دیجیتال تلویزیون
برخی از گیرنده های دیجیتال تلویزیون قابلیت پخش انواع فایل‌های تصویری و صوتی و عکس را دارند. این قابلیت به شما این امکان را می‌دهد که با خرید یک گیرنده دیجیتال تلویزیون، علاوه بر تماشای برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌ها و ویدئوهای موجود بر روی کامپیوتر یا دوربین دیجیتال خود را به راحتی بر روی تلویزیون ببینید. امکان پخش فایل‌های صوتی با فرمت‌های MP3 و AAC، موسیقی موجود بر روی کامپیوتر یا تلفن همراه شما را به اتاق نشیمنتان می‌آورد. در برخی از مدلهای گیرنده های دیجیتال تلویزیون، امکان پخش فایل‌های تصویری با کیفیت HD وجود دارد. این مدل‌ها برای انتقال حداکثر کیفیت تصاویر ویدئویی از خروجی HDMI استفاده کرده و تصاویری واضح و عالی بر روی LCD یا LED شما ایجاد می‌کنند. پشتیبانی از گستره وسیعی از فرمت‌های تصویری در برخی مدل‌ها شما را از هر گونه تبدیل فرمت تصاویر بی‌نیاز می‌کند.
خروجی تصویر HDMI در گیرنده دیجیتال تلویزیون
تصاویر دریافتی از فرستنده‌های تلویزیون دیجیتال در ایران کیفیت تصویر و ابعاد تصویری مشابه تصاویر DVD استاندارد دارند. این تصاویر به بهترین شکل ممکن می‌توانند توسط کابل‌های کامپوزیت و کامپوننت در تلویزیون‌های معمولی و کابل کامپوننت (YPbPr) در تلویزیون‌های LCD و LED انتقال داده شوند. در نتیجه تصاویر دریافتی شما از شبکه‌های تلویزیونی شفافیت و وضوح بیشتری نسبت به تصاویر آنالوگ معمولی دارند. در انتقال تصاویر شبکه‌های تلویزیونی بین استفاده از کابل HDMI یا کامپوننت تفاوت محسوسی وجود ندارد. کابل HDMI ظرفیت بسیار بالاتری در انتقال اطلاعات نسبت به کابل‌های معمولی دارد. در نتیجه هنگام مشاهده تصاویر HD با استفاده از پخش‌کننده مالتی‌مدیای موجود در دستگاه، تفاوت کیفیت، بین کابل HDMI و دیگر کابل‌ها به شدت قابل توجه است. در هنگام خرید گیرنده دیجیتال، شما می‌توانید با توجه به نوع تلویزیون خود بهترین انتخاب را داشته باشید تا از پرداخت هزینه اضافی اجتناب کنید.
آنتن گیرنده دیجیتال تلویزیون
برای دریافت سیگنال‌های تلویزیون های دیجیتال، آنتن مورد استفاده باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که بتواند هر دو کانال UHF و VHF را دریافت کند. این آنتن باید به سمت ایستگاه فرستنده قرار گیرد. استفاده از کابل‌های آنتن با مقدار اهم پایین (75 اهم یا 50 اهم)، استفاده از کوتاه‌ترین مسیر ممکن برای استفاده از کابل و استفاده از کابل یکپارچه، بهترین کیفیت دریافت تصویر را تضمین می‌کند.
راه‌های دسترسی به تلویزیون دیجیتال
- خرید گیرنده دیجیتال تلویزیون
- تلویزیون‌های دارای تیونر داخلی دیجیتال
- پخش‌کننده‌های Blu-ray یا DVD دارای گیرنده DVB-T
نکاتی برای خرید گیرنده های دیجیتال
بودجه خرید گیرنده دیجیتال را مشخص نمایید
مانند خرید هر وسیله دیگری هنگام خرید گیرنده های دیجیتال نیز باید بودجه را برای خرید مشخص نماییم. زیرا چنین اقدامی از اتلاف وقت هنگام انتخاب کالا جلوگیری مینماید.
در مورد پورت های خروجی وسواس به خرج دهید
تصاویر دریافتی از فرستنده‌های تلویزیون دیجیتال در ایران کیفیت تصویر و ابعاد تصویری مشابه تصاویر DVD استاندارد دارند. این تصاویر به بهترین شکل ممکن می‌توانند توسط کابل‌های کامپوزیت و کامپوننت در تلویزیون های معمولی و کابل کامپوننت (YPbPr) در تلویزیون‌های LCD و LED انتقال داده شوند. در نتیجه تصاویر دریافتی شما از شبکه‌های تلویزیونی شفافیت و وضوح بیشتری نسبت به تصاویر آنالوگ معمولی دارند. در انتقال تصاویر شبکه‌های تلویزیونی بین استفاده از کابل HDMI یا کامپوننت تفاوت محسوسی وجود ندارد. کابل HDMI ظرفیت بسیار بالاتری در انتقال اطلاعات نسبت به کابل های معمولی دارد. در نتیجه هنگام مشاهده تصاویر HD با استفاده از پخش کننده مولتی مدیای موجود در دستگاه، تفاوت کیفیت، بین کابل HDMI و دیگر کابل ها به شدت قابل توجه است.
به ویژگی‌های سخت افزاری گیرنده دیجیتال توجه کنید
برای انتخاب یک گیرنده دیجیتال باید سخت‌افزار آن را در اولویت قرار داد. به طور کلی مهمترین بخش در یک دستگاه گیرنده دیجیتال مادربرد و پاور دستگاه است که در برخی از دستگاه‌ها این دو بخش در کنار هم و روی یک بورد و در برخی دیگر از هم جدا هستند. در مادربرد قطعاتی که کارهای پردازش را انجام می‌دهند (تیونر، چیپ پردازنده، رم، قطعات الکترونیکی و ) وجود دارد. تیونر و رم دو قطعه عمومی هستند و چیپ قطعه اصلی است که همه کارهای پردازش تصویر را انجام می‌دهد که کیفیت تصویر خروجی به صورت جدی به آن وابسته است. تیونر دستگاه هم مسوولیت پردازش اولیه تصویر را به عهده دارد. رم یکی دیگر از قطعات مهم یک دستگاه گیرنده دیجیتال است که در بارگذاری تصویر و سرعت پردازش دستگاه تاثیر زیادی دارد. بنابراین هرچه مقدار حافظه رم دستگاه شما زیاد باشد به مراتب تصویر با سرعت و کیفیت بالاتری پردازش میشود. یکی دیگر از مزایای بالا بودن رم تسریع در کدگشایی تصاویر و تله تکس است و باعث میشود شما بدون نیاز به کدگشایی از تله تکس لذت ببرید.
بدانید که طراحی و نوع آنتن در دریافت شبکه‌های دیجیتال موثر است
طراحی و نحوه قرارگیری آنتن و نوع آنتن در میزان کیفیت تصویر و تعداد شبکه های قابل ارائه توسط دستگاه نقش دارد. برای دریافت سیگنال های تلویزیون دیجیتال، آنتن مورد استفاده باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که بتواند هر دو کانال UHF و VHF را دریافت نماید. این آنتن باید به سمت ایستگاه فرستنده قرار گیرد. استفاده از کابل‌های آنتن با مقدار اهم پایین (75 اهم یا 50 اهم)، استفاده از کوتاه‌ترین مسیر ممکن برای استفاده از کابل و استفاده از کابل یکپارچه، بهترین کیفیت دریافت تصویر را تضمین مینماید.
گیرنده دیجیتالی که اکثر فرمت ها را پشتیبانی نماید
یک گیرنده دیجیتال باید از فرمت‌های تصویری، صوتی، عکس پشتیبانی نماید. فرمت‌های تصویری شامل avi، mkv، mp4، mov، wmv، mts است و فرمت های صوتی نیز شامل wav,aac,wma,mp3 می شود. فرمت‌های قابل پشتیبانی عکس نیز معمولا در گیرنده های دیجیتال تلویزیون png,bmp,jpg است.
گارانتی گیرنده دیجیتال را فراموش نکنید
به گارانتی و خدمات پس از فروش دستگاه توجه کنید و سعی کنید دستگاهی را خریداری کنید که شرکت معتبری در زمینه ارائه خدمات پس از فروش از دستگاه حمایت نماید. دستگاه های گیرنده دیجیتال ساختار چندان پیچیده‌ای ندارند. به همین دلیل شاید تصور کنید که دچار بروز مشکل نشده یا در صورت بروز ایراد در دستگاه قابلیت تعمیر ندارند. اما این تصوری اشتباه است. پس سعی کنید یک دستگاه با خدمات پس از فروش معتبر خریداری نمایید.
